Trung tâm lưu ký chứng khoán ở Việt Nam có gì đặc biệt về cách vận hành, chế độ quản lý cũng như phương pháp xử lý rủi ro như thế nào? … Hãy đọc bài viết dưới đây để cùng chúng tôi tìm hiểu về trung tâm lưu ký chứng khoán!
Chứng khoán là một loại tài sản, một loại giấy tờ có giá ghi lại tài như một loại sản chứng chỉ phổ biến trên thị trường tài chính ngày nay. Với tính chất đặc biệt của nó, thị trường chứng khoán không chỉ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế – xã hội mà nó cũng đồng thời có tác động không hề nhỏ tới các thị trường tài chính liên quan.
CHỨNG KHOÁN LÀ GÌ?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán năm 2019, Chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây:
a) Cổ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ quỹ
Trong đó:
- Cổ phiếu: là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với cổ phần của tổ chức phát hành.
- Trái phiếu: là loại chứng khoán xác nhận quyền lợi của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.
- Chứng chỉ quỹ: là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư trong quỹ đầu tư chứng khoán.
b) Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;
Trong đó:
- Chứng quyền: là loại chứng khoán được phát hành cùng với trái phiếu hoặc cổ phiếu ưu đãi, cho phép người sở hữu được quyền mua một số lượng cổ phiếu phổ thông theo mức giá đã được xác định trước trong khoảng thời gian nhất định.
- Chứng quyền có bảo đảm: là chứng nhận tài sản đảm bảo do công ty chứng khoán phát hành, cho phép người sở hữu được quyền mua (sở hữu chứng quyền mua) hay bán (sở hữu chứng quyền bán) theo mức giá đã được ấn định trước, tại một thời điểm hoặc trước một thời điểm xác định hoặc nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá chứng khoán với giá thị trường.
- Quyền mua cổ phần: là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành ghi nhận quyền mua cổ phần mua cổ phần mới của cổ đông hiện hữu theo điều kiện đã được quy định.
- Chứng chỉ lưu ký: là loại chứng khoán của tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.
c) Chứng khoán phái sinh
Là một công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng, bao gồm hợp đồng quyền lựa chọn, hợp đồng tương lai, hợp đồng có kỳ hạn, … ghi nhận quyền, nghĩa vụ của các bên đối với lượng tài sản nhất định theo mức giá đã được xác định trong khoảng thời gian hoặc vào ngày giờ cụ thể trong tương lai.
d) Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.
Như vậy có thể nói, chứng khoán là một trong những “kênh đầu tư” hấp dẫn, thu hút các nhà đầu tư đến từ nhiều lĩnh vực.
Bất cứ ai cũng có thể đầu tư chứng khoán với nhiều hình thức đầu tư đa dạng, phong phú, phù hợp với nhu cầu đầu tư của mình. Người sở hữu chứng khoán vừa có thể là tổ chức như nhà nước, doanh nghiệp, … vừa có thể là cá nhân.
LƯU KÝ CHỨNG KHOÁN LÀ GÌ?
Lưu ký chứng khoán được định nghĩa là hoạt động nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao an toàn và ghi nhận quyền sở hữu chứng khoán của khách hàng trên hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán do Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) quản lý nhằm đảm bảo các quyền và lợi ích liên quan của người sở hữu chứng khoán.
TRUNG TÂM LƯU KÝ CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM (viết tắt là VSD)
Được thành lập theo Quyết định số 189 ban hành ngày 27 tháng 7 năm 2005 của Thủ tướng Chính phủ, quy định Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam thực hiện nhiệm vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ, thanh toán chứng khoán… và cung cấp các dịch vụ khác nhằm hỗ trợ cho việc giao dịch mua, bán chứng khoán.
THỰC HIỆN LƯU KÝ CHỨNG KHOÁN TẠI TRUNG TÂM LƯU KÝ CHỨNG KHOÁN NHƯ THẾ NÀO?
Theo quy định tại Luật chứng khoán năm 2019, chứng khoán của công ty đại chúng (bao gồm chứng khoán niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán và chứng khoán chưa niêm yết) đều phải tiến hành lưu ký tập trung tại Trung tâm lưu ký chứng khoán trước khi thực hiện các giao dịch.
Việc lưu ký chứng khoán của khách hàng tại Trung tâm lưu ký chứng khoán được thực hiện theo nguyên tắc sau:
- Khách hàng thực hiện lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký.
- Thành viên lưu ký thực hiện tái lưu ký chứng khoán tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.
- Việc quản lý tài khoản lưu ký tại Trung tâm được thực hiện như sau: tổng số dư trên các tài khoản lưu ký chứng khoán mở tại thành viên lưu ký luôn phải khớp với số dư các tài khoản lưu ký mở tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.
Khi phát hiện sai sót, Trung tâm lưu ký chứng khoán phải thông báo ngay cho thành viên để điều chỉnh cho phù hợp.
Chứng khoán lưu ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán thuộc sở hữu của khách hàng, tách biệt với tài sản của Trung tâm lưu ký chứng khoán. Trung tâm lưu ký chứng khoán không được sử dụng chứng khoán của khách hàng vì lợi ích của mình hay của bất kỳ bên thứ ba nào.
Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam VSD cung cấp cho khách hàng các dịch vụ sau:
- Ký gửi chứng khoán (như hoạt động của các ngân hàng);
- Rút chứng khoán (bằng chứng chỉ quỹ);
- Chuyển các khoản chứng khoán (không qua giao dịch);
- Phong tỏa và giải tỏa các khoản chứng khoán.
Khi có các yêu cầu về ký gửi, rút, chuyển khoản và phong tỏa hay giải tỏa chứng khoán tại VSD, khách hàng phải thông qua các thành viên lưu ký nơi mình mở tài khoản để thực hiện.
Thành viên lưu ký quản lý thông tin của người sở hữu trên hệ thống lưu ký ghi sổ. Việc chuyển quyền sở hữu chứng khoán lưu ký tại VSD được thực hiện thông qua hình thức chuyển giao sổ ghi tài khoản mà không phải chuyển giao đối với chứng chỉ vật chất.
Để giao dịch chứng khoán một cách dễ dàng, nhanh chóng và thuận tiện hơn cũng như đảm bảo an toàn cho các tài khoản của bạn của bạn, hãy đến với Trung tâm lưu ký chứng khoán!
